Ik las laatst ‘En zij die na ons komen‘ van Truska Bast.
Op de achterflap:
Voor boerenzoon Ko is het een ware volksverhuizing als hij in 1919 met koeien en hooi per stoomtrein van Zuid-Holland naar de Veluwe trekt. Het gezin kent diepe armoede.
Hoe anders is dat op het eiland Wieringen, waar Pieter, het zoontje van een opzichter van Rijkswaterstaat, rond 1920 verblijft met de Duitse kroonprins Wilhelm, die naar het eiland is verbannen.
Of op Java, waar de Indisch-Nederlandse vader van Sien achttien kinderen verwekt bij twee inlandse vrouwen en Sien met haar zusjes wordt ondergebracht in het Protestantse Weeshuis.
In ‘En zij die na ons komen’ lezen we hoe het er anno 2010 voor staat met Ko, Pieter en Sien en wat er van hun kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen is geworden. Aan de hand van deze drie families beschrijft Truska Bast hoe een leven in Nederland in honderd jaar is veranderd. Dat levert een meeslepend en kleurrijk tijdsdocument op, in de traditie van Judith Koelemeijer, Suzanna Jansen en Annejet van der Zijl.
Er is een klein minpuntje aan dit boek vind ik en dat is de veelheid aan personages die langskomen. Gelukkig zijn voor in het boek de stambomen van de families vermeld want die had ik dus geregeld nodig.
Verder niets dan lof. Een prachtig verhaal over drie families met een interessante weergave van hoe in een eeuw tijd tradities, gebruiken en gewoontes veranderen. Ik vond het interessant om te lezen over verschillen tussen de oude(re) generatie en de huidige generatie, om te lezen hoe veel dingen positief veranderd zijn, maar ook hoe dingen negatief veranderd zijn. Tenminste, in mijn ogen.
Ik vond het schokkend (al is dat eigenlijk niet het goede woord, maar het lukt me niet een beter woord te vinden) om te lezen over het behoorlijke aantal scheidingen in de families en het aantal buitenechtelijke kinderen. De hoofdstukken zijn vrij oppervlakkig vind ik, maar omdat het ene hoofdstuk weer teruggrijpt naar de generatie ervoor, verdwijnt die oppervlakkigheid ook weer. Ik weet, dit is een heel vage zin, maar zo was het voor mij. Oppervlakkig, maar ook weer niet.
Ik vond het al een mooi boek, maar toen ik de nawoorden las, werd het ineens nog mooier. Heeft Truska Bast gewoon drie heuse en echte familie geïnterviewd voor dit boek! Nou ja zeg! Echt heel mooi gedaan en ergens ook wel mooi dat ik er pas achteraf achterkwam dat het gewoon bestaande families waren. Het boek is zo realistisch, zo puur, nergens overdreven aangedikt of afgezwakt en nu blijkt het gewoon allemaal echt zo gegaan te zijn. Dit heeft Bast buitengewoon goed gedaan!
De hoofdstukken uit 1989, 1998, 2008 en (3x) 2010 zitten voor mij vol van herkenning, bevestigend gevoel of meewarig hoofdgeschud en ook momenten uit het nieuws herinnerde ik me nog en het is leuk dat een boek dat effect kan hebben. De hoofdstukken daarvoor geven ook veel ‘oh ja-momenten’. Want ik wist er of via verhalen van mijn (groot-)ouders van, of via de geschiedenisles of televisie/boeken. Echt leuk!
Ik vond (en vind) geschiedenis altijd erg interessant en Truska Bast heeft, in opdracht van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (da’s een hele mond vol), een heel mooi en interessant tijdsdocument geschreven.
