Van Arthur Japin heb ik inmiddels een boel boeken gelezen en ik moet zeggen, ik vind zijn werk (bijna altijd) erg mooi en het overdenken waard. Dus ‘De man van je leven‘ wilde ik zeker lezen. Waar gaat dit boek over?

‘Te willen beschermen wat je lief is, desnoods voorbij dit leven.’
Dit lijkt Tilly’s drijfveer. Zij is ernstig ziek en zoekt een vervangster voor zichzelf, iemand die straks haar plaats naast haar man kan innemen. De vrouw die zij vindt blijkt echter zo perfect bij hem te passen dat hij haar – zonder dat Tilly dit wist – zelf al had gevonden en in het geheim al een relatie met haar heeft gehad. Door de verrassing die Tilly hun bereidt, verandert haar tragedie in een klucht. Maar wie heeft daarvan eigenlijk de regie? Niets is wat het lijkt.

Ik vond het een zeer aangenaam boek. Vol humor en babylonische spraakverwarringen met toch een zeer ernstige ondertoon. De dood is een van de vertellers van het boek en begint met een prachtige opening door magere Hein:

Leven is een verslaving als alle anderen. Mensen beginnen eraan zonder na te denken over de gevolgen. Hoe het ondanks alle ellende die het met zich meebrengt ooit is aangeslagen, dat moet ik me door een van hen nog maar eens laten uitleggen. De verwoesting die het teweegbrengt, uiterlijk zowel als innerlijk, de hartverscheurende bijverschijnselen, ze zijn algemeen bekend. De voorbeelden zijn, zou je denken, toch voldoende afschrikwekkend. Wat ervan komt is overal in al zijn lelijkheid te zien, maar vrijwel geen sterveling laat zich erdoor weerhouden. Dóór willen ze ermee, koste wat het kost, en het gros is met geen tegenslag of ramp van dat idee meer te genezen. Ze ga

an eraan dood, maar willen er niet vanaf: alsof ademen het hoogste is. Hoe eindeloos de rij ongelukkigen ook is die een mensenkind in de geschiedenis zijn voorgegaan, wie eenmaal met leven is begonnen, wil het zo lang mogelijk rekken en voor geen goud opgeven. Hen er dan van overtuigen dat dit nu toch echt een keer zal moeten, ik geef het je te doen.

Ik heb dit boek met heel veel plezier gelezen. Het leest gemakkelijk en is vermakelijk. Tegelijkertijd zitten er best een aantal stukken in die je aan het denken zetten. Mocht dit boek ooit verwerkt worden tot een toneelstuk, wat ik me zomaar voor kan stellen, dan ga ik zeker kijken.

Ik las laatst ‘De bibliothecaresse van Auschwitz‘ en was onder de indruk van dit verhaal. Waar gaat dit boek over?

In concentratiekamp Auschwitz is pal onder de ogen van de nazi’s in het geheim een schooltje opgezet. Daar waar boeken streng verboden zijn, verbergt de veertienjarige Dita onder haar jurk de kleinste en meest clandestiene bibliotheek die ooit heeft bestaan. De acht boeken worden door haar en de andere kampgenoten gekoesterd als schatten. Dita geeft niet op en verliest nooit de wil om te leven. De verhalen voeren haar mee naar een andere wereld. De bibliothecaresse van Auschwitz is een ontroerend waargebeurd verhaal over de moed van een jong meisje en hoe boeken mensen kunnen helpen in de verschrikkelijkste omstandigheden.

Ik vind de schrijfstijl van het boek niet echt heel erg aantrekkelijk, maar het thema dat behandeld wordt -op basis van waar gebeurde feiten- is natuurlijk erg heftig en afschrikwekkend. Wat een misdaden werden er tijdens het regime van Hitler toch gepleegd. Verschrikkelijk gewoon.

Een stukje uit het boek dat diepe indruk op me maakte is dit:

Dita kijkt omhoog. Miniscule asvlokken dwarrelen over haar gezicht, handen en jurk. De mensen van blok 31 komen naar buiten om te kijken.
‘Wat is er aan de hand?’ vraagt een kind geschrokken.
“Wees maar niet bang,’ zegt Miriam Edelstein. ‘Dat zijn onze vrienden van het septembertransport. Ze komen bij ons terug.’
De kinderen en de leraren gaan zwijgend bij elkaar staan. Er wordt zachtjes gebeden. Dita maakt een kommetje van haar handen om wat van die zielenregen op te vangen. Ze krijgt het te kwaad, haar tranen trekken witte sporen over de as op haar gezicht. Miriam Edelstein heeft een arm om haar zoon Ariah heen geslagen en Dita gaat bij hen staan.
‘Ze zijn terug, Dita, ze zijn terug. Ze zullen nooit meer uit Auschwitz weggaan.’

Zoals bekend vind ik historische boeken sowieso erg interessant dus ik heb meteen meer informatie opgezocht over een aantal hoofdpersonages, zoals daar waren Dita (de bibliothecaresse), Fredy (een jonge Joodse man die het schooltje leidt), Margit (de vriendin van Dita), Rudolf (die samen met een medegevange ontsnapte en vervolgens tevergeefs probeerde de Joodse Raad te overtuigen van de verschrikkingen die er in Auschwitz plaatsvonden), Siegfried en Viktor die samen Auschwitz ontvluchten (de een SS’er en de ander gevangene), Elisabeth (een verschrikkelijke gevangenbewaakster, wat bezielt zo’n vrouw????), Petr (zoals zovelen veel te jong gestorven) en Joseph (de verschrikkelijke kampdokter).

Een heel bijzonder boek dus dat het verdient door zoveel mogelijk mensen. Opdat we niet vergeten.

Om dit logje te besluiten nog een stukje uit het slotwoord dat mij erg raakte:

Waarschijnlijk deelt niet iedereen de fascinatie voor het gegeven dat sommige mensen hun levens hebben geriskeerd om in Auschwitz-Birkenau een geheime school en een clandestiene bibliotheek op te zetten. Er zullen mensen zijn die denken dat het een nutteloze heldendaad in een vernietigingskamp is geweest en er wel dringender problemen zijn. Met boeken genees je immers geen ziektes en je kunt ze ook niet als wapen inzetten om een leger beulen te verslaan, je kunt er je maag niet mee vullen en je dorst niet mee lessen. Het is een feit dat cultuur niet van levensbelang is: alleen water en brood zijn dat. Het is waar dat de mens met brood en water overleeft, maar als dat het enige voedsel is, betekent dat de dood voor de hele mensheid. Als de mens niet wordt geraakt door schoonheid, als hij zijn fantasie niet laat werken, als hij niet in staat is zichzelf vragen te stellen en een idee te krijgen van de grenzen van zijn onwetendheid, is hij een man, of een vrouw maar geen mens. Dan onderscheidt niets hem van een zalm een zebra of een muskushert.