Een prachtig boek, iets anders kan ik niet zeggen van ‘Het bastaardmeisje‘ van Maria Tarditi. Waar gaat dit boek over?

Op 5-jarige leeftijd wordt de kleine Gemma als weesmeisje geadopteerd door een welgestelde boerenfamilie in een klein dorpje in noordwest Italië. Het is dan 1935: Mussolini is aan de macht en het meisje groeit op in een woelige tijd. Toch is haar jeugd gelukkig: ze wordt vertroeteld door Serafina, de oma van het gezin. Ze wordt volledig als gezinslid geaccepteerd en neemt deel aan alle aspecten van het leven op het platteland: de feesten, de oogst, de slacht. Zelfs wanneer de oorlog uitbreekt blijft het gezin in redelijk goede doen. Gemma blijkt slim en mag naar kostschool om later onderwijzeres te worden. Daar studeert ook Nino, de zoon van Pietrino, die ze als haar broer is gaan beschouwen. Samen trotseren ze de moeilijke oorlogsjaren, waarin ze noodgedwongen snel volwassen worden, en hun vriendschap wordt zeer hecht. Te hecht. Ze komen voor een pijnlijk dilemma te staan: is het mogelijk voor de liefde te kiezen als je daarmee riskeert niet alleen buitengesloten te worden door de maatschappij, maar ook door je familie?

‘Het bastaardmeisje’ is een heel mooi en indrukwekkend boek dat een kant van de Tweede Wereldoorlog belicht die hier in Nederland nooit veel aandacht heeft gekregen. We weten dat Italië aan de kant van Hitler stond, maar hoe was het voor ‘gewone’ Italianen. Gewone mensen zoals jij en ik die geen enkele invloed uit oefenen op dit soort zaken. Gewone mensen zoals jij en ik die geconfronteerd worden met een oorlog waarvoor ze niet gekozen hebben, geconfronteerd worden met Duitse militairen aan de ene kant en de partizanen aan de andere kant. En die door beide groepen enorm in het nauw gedreven worden en uitgebuit worden.

Gemma is een innemend meisje dat je in je hart sluit. Ze deelt haar verlangens, vragen en ideeën met jou als lezer. Ze stelt vragen, heel veel vragen. Over het leven, over het geloof, over de oorlog, over houden van, over van alles en nog wat. Gemma is een prachtig mensenkind dat opgroeit in een tijd waarover je over bepaalde dingen gewoonweg niet práát en dat daardoor een vergaande beslissing neemt. Een beslissing die ik zelf niet aan zag komen …

Een klein stukje uit het boek:

Ik hou niet van catechisatie. Ik leer de antwoorden moeiteloos uit mijn hoofd, maar ik vind het vervelend om als een papegaai dingen te herhalen die ik niet begrijp … In veel antwoorden zitten rare woorden, die op de gekste manieren worden uitgesproken. Wat heeft het voor zin om die te leren? Juffrouw Rosa snoert ons de mond als we vragen stellen: ‘Dat komt wel als jullie groot zijn.’ Het standaard smoesje van grote mensen.

Ik raad je dit boek van harte aan. Lezen dus!