Vandaag ben ik weer aan het werk rondom Dodenherdenking. Voor mij persoonlijk één van de mooiste taken die bij mijn functie horen. Omdat ik het belangrijk vind dat we herdenken, nadenken en -hopelijk- leren van het verleden. De vrijwilligers die ieder jaar opnieuw veel tijd en energie in de herdenking stoppen zijn stuk voor stuk kanjers en ik vind het eer hen hierbij te mogen faciliteren. Daarnaast vind ik het schrijven van toespraken voor herdenkingen steeds weer opnieuw een hele uitdaging omdat -in mijn optiek- die toespraken er echt toe doen. Als ik ook maar 10 mensen aan het denken zet met mijn woorden, dan vind ik dat al de moeite waard. En het zullen er ongetwijfeld meer zijn hoop ik, want gemiddeld zijn er bij de herdenking in onze kern al ruim 600 mensen (en op hetzelfde moment worden in onze gemeente op 5 andere plekken herdenkingen gehouden en wordt dus mijn toespraak voorgedragen).

Maar goed, dat terzijde. Ik weet het af en toe niet zo goed meer. Ik vind het leven best lastig momenteel en ik merk aan mezelf dat ik moedeloos word van al die ‘roepers’ en ‘schreeuwers’. Al die mensen die maar vinden dat alles radicaal anders moet. Dat we dit niet meer mogen en dat niet meer mogen. Vaak zeg ik: wat hebben wij het in dit land ontzettend getroffen dat we ons om dit soort ‘geneuzel’ druk om kunnen/mogen maken. Maar eerlijk gezegd word ik er steeds verdrietiger van om dat te zeggen of te denken.

Want heus, als je dagelijks bang bent omdat er bommen rond je oren vliegen, als je niet weet hoe je je kinderen moet voeden, als je uitgebuit of wat dan ook wordt: hoe goed heb je het dan wel niet dat je je druk kunt maken om een groepje mensen dat lawaai wil gaan maken (en al die andere groepen mensen die zich ergens tegen afzetten). Maar hoe ongelooflijk niet oké is ook dit plan dan wel niet! Lawaai maken tijdens twee minuten stilte. Hoe respectloos. Hoe ziek! Echt, maak lawaai wanneer je wilt. Maar niet op deze datum en niet op dit tijdstip! Ik kan er met mijn verstand niet bij. Als het hier zo slecht is, vertrek dan. Echt, nooit gedacht dat ik zoiets zo zeggen, maar écht: vertrek! Ik word er zo moe van, zo verdrietig ook. En ik wil zo niet zijn, ik wil zo niet denken. En ondanks het feit dat er geen toestemming is gegeven voor de lawaaidemonstratie en ook dat luchtalarm niet mag klinken, ik ben heel benieuwd hoe het vandaag zal gaan daar in Amsterdam. Ik heb echt te doen met de mensen die zich daar inzetten voor de herdenking. Ik hoop oprecht dat het vanavond gewoon allemaal goed verloopt.

Noem mij één iemand die nooit een zonde pleegde. Die nooit loog, bedroog, mensen kwetste, ondoordachte dingen deed of wat dan ook. Eén mens. Het zal niet lukken. Ook die ‘droeftoeters’ van ‘geen4meivoormij’ zullen niet zondeloos zijn. Noem mij één land met een onbevlekt blazoen. Ook dat zal niet lukken. Met de kennis van nu is het, historisch gezien, vaak gemakkelijk oordelen en wijzen. ‘Dat had anders gemoeten!’, ongetwijfeld vaak terecht. Maar wil dat dan zeggen dat bepaalde dingen niet meer mogen?

Echt hé, ik kan er zo, zo, zo verdrietig van worden. Alles moet maar gezegd kunnen worden, alles moet maar veranderen. En niet geleidelijk, of door een dialoog, nee abrupt en nu meteen en omdat ík het wil en ten koste van alles! Bah!!!

Morgen draagt De Scholier tijdens de herdenking bij de monumenten een gedicht voor. Dit gedicht is geschreven door Floor Gaus in het kader van ‘dichter bij 4 mei’. Ik deel het hier met jullie omdat ik denk dat dit gedicht alles zegt. En als de aanwezigen dan misschien niet aan het denken gezet worden door de woorden uit mijn toespraak, dan hoogstwaarschijnlijk wel door dit gedicht dat voorgedragen wordt door een 12-jarige. Ik hoop echt dat de jeugd de toekomst gaat hebben!

In deze tijd van vrede
in mijn leven, 
is het lastig te bevatten, 
dat ruim 70 jaar geleden, 
op de plek waar ik nu zit, 
mensen stierven voor mijn vrede, 
mensen stierven voor mijn vrijheid.

En wat raar om te bedenken, 
dat op dit moment op deze aarde,
er nog steeds mensen sterven, 
voor de vrede en de vrijheid, 
voor een meisje net als ik, 
zodat zij later net als ik, 
over ruim 70 jaar, 
mag klagen over school en huiswerk, 
in plaats van bang te zijn, 
voor bommen en de dood.