Dank je wel Marjolein Hurkmans voor deze treffende woorden!
Ik ben er wel een beetje klaar mee. Ja, ook met corona natuurlijk. Wie niet? Maar waar ik vooral klaar mee ben, is met dat continu de schuld afschuiven op een ander. Shit happens, soms gaan dingen gewoon anders dan je zou willen. En ja, dan is het heel fijn als je gewoon kan roepen dat dat allemaal komt door Pietje of Loes. ’Als Pietje (of Loes) nooit waren geboren, was het ook niet gebeurd…’ Jammer, zo werkt het niet in het leven.
Het zou zomaar kunnen dat er iemand in een Chinees laboratorium op een dag een reageerbuisje liet vallen, terwijl zijn collega net een raam openzette. En dat er toen een vleermuis langsvloog die diep inhaleerde en zo een virus naar binnen zoog dat inmiddels al anderhalf jaar de wereld op zijn kop zet. Maar het kan ook zomaar zijn dat het niet zo ging. We zullen het nooit weten. Maar wat ik wel met enige zekerheid durf te stellen: het was niet Mark Rutte die het raam openzette en het was niet Hugo de Jonge die het ding liet vallen.
Dansen met Jansen
Mark Rutte en Hugo de Jonge zijn niet persoonlijk verantwoordelijk voor de pandemie. Net zo min als we ze de schuld kunnen geven van de oplaaiing van het virus en de opkomst van de deltavariant. Ik kan me vergissen, maar het lijkt me sterk dat de twee bewindslieden samen op een achterkamertje zitten te bedenken hoe leuk het zou zijn als we ons land, twee weken na de versoepelingen, opnieuw op slot kunnen gooien.
“Lachen Mark, dan lanceren we de slogan ’Dansen met Jansen’. Moet je kijken wat er gebeurt… Ik had toch geen plannen voor tijdens het kamerreces. Ben ik mooi weer van de straat de komende weken.” „Hugo, wat een goed idee. al die deskundologen moeten we natuurlijk ook een beetje aan het werk houden. Waar moet het over gaan bij Humberto als iedereen op vakantie is? Drama! Nee, laten we lekker het coronavuurtje weer een beetje opstoken… Paar duizend besmettingen erbij. Niks meer aan doen…”
Mark en Hugo kunnen er niks aan doen
Ik denk niet dat het zo is gegaan. Onze demissionaire premier en minister dachten waarschijnlijk dat wij, het volk, in staat waren onze eigen verantwoordelijke keuzes te maken, dat ook de Nederlandse puber de krant zou lezen en de cijfers zou checken en zou denken: ’Joh, het gaat de goede kant op. Maar we zijn er nog niet. Wat fijn dat ik zaterdag naar een festival kan, maar laat ik wel afstand houden.’
Ik denk niet dat het in de hoofden van Mark en Hugo is opgekomen dat er mensen zouden zijn die meteen zouden bedenken hoe de boel geflest kon worden, de toegangstests konden worden vervalst en de mazen in de wet konden worden opgezocht. Of ze nou wel of niet de juiste woorden hebben gebruikt tijdens de persconferentie waarbij de versoepelingen werden aangekondigd, maakt daarbij niet uit. Al hadden ze het volledige Wilhelmus gezongen, dan zaten we nog steeds midden in een pandemie. Ongelukkige woordkeuze, oké, maar schuldig aan al die extra besmettingen? Nee. Het is nou ook weer niet zo dat ze eigenhandig de meute een overvolle kroeg in hebben geduwd die ze eerst hadden volgeblazen met het virus.
Pubers zijn egocentrisch
Kunnen we dan die pubers de schuld geven dat onze vakanties op losse schroeven staan en de festivalorganisatoren op de rand van het faillissement balanceren? Hadden ze zich niet een beetje in kunnen houden? Nee natuurlijk niet. Daar zijn het pubers voor. Die denken niet verder dan hun neus lang is. Adolescenten zijn per definitie egocentrisch. Ze vormen het middelpunt van hun eigen universum. Dat kan iedere puberdeskundige je vertellen.
Vraag een basisschoolleerling een tekening voor je te maken en het kind zal met de tong uit de mond van inspanning enorm zijn best doen. Vraag het een puber en je krijgt een vel met daarop in zwarte viltstift een levensgrote piemel. Als je geluk hebt. Waarschijnlijk zet hij zijn koptelefoon op en de muziek harder. Dat we ze anderhalf jaar min of meer in het gareel hebben kunnen houden, is een wonder op zich. Ze kregen een vinger, grepen een hand, maar dat maakt ze niet tot aanstichters van al het leed in de wereld.
Niemand is dat weekend de stad ingegaan met het idee: ’Laat ik eens lekker een man of 100 gaan besmetten.’ En zelfs hun ouders die niet zeiden: ’Floris en Kimberly, niet meteen knuffelen met al je vrienden hè,’, treft geen blaam. Ook zij hebben niet om het virus gevraagd, laat staan het bedacht en verspreid. Net zo min als de virologen en andere deskundologen die ons avond aan avond de boodschap brengen die we niet willen horen: zij zijn niet schuldig aan de oplopende besmettingscijfers.
Niemand heeft schuld
Kortom: niemand heeft de schuld van het virus dat de hele wereld in zijn ban heeft. Niet de mensen die uit hun dak gingen de afgelopen weken en niet de bewindslieden die dat al dan niet hadden moeten voorzien. Geen van allen hebben ze Covid-19 in elkaar geknutseld, het virus verspreid over de wereld, laat staan er vervolgens de nare deltavariant aan vastgeplakt. Zo zijn er ook geen personen aan te wijzen die verantwoordelijk zijn voor de hoosbuien in het zuiden des lands. Het is gewoon allemaal botte pech!
Stop met vingerwijzen
Misschien wordt het tijd dat we eens ophouden met dat vingerwijzen. Het kost nodeloze energie en we kopen er niks voor. Het virus verdwijnt niet als we elkaar maar genoeg de maat nemen. Kunnen we ons in plaats van op al dat beschuldigende gedoe nou eindelijk eens gaan richten op wat wijsheid is in de toekomst? Want de hele wereld is de pineut. In Afrika en Zuid-Amerika zijn nog nauwelijks vaccinaties beschikbaar. En daarover kunnen we ook weer van alles gaan roepen, maar dat zet echt geen zoden aan de dijk.
En er is geen dader, geen boosdoener. En daar zullen we mee moeten leren leven. Net als met Covid-19 en enorme plensbuien. Het is wat het is en het wordt niet minder als we anderen beschuldigen. Dus: haal diep adem, sit back and relax tot het tijd wordt om puin te ruimen en zet dan je schouders eronder. Dat is een stuk constructiever dan al dat geschreeuw om gerechtigheid. Want die is er niet.