Ons eerste doel vandaag is 𝗣𝗼𝗶𝗻𝘁 𝗱𝘂 𝗛𝗼𝗰. De kliffen van deze kuststrook rijzen hoog boven de stranden uit en het innemen van dit strategische punt was een immens ingewikkelde en gevaarlijke klus. Uiteindelijk lukt het, ten koste van zware verliezen (60% van de rangers redt het niet), onder leiding van ltc James E. Rudder. Daar te staan en naar beneden te kijken en te wéten wat deze mannen moesten doen maakt dat je je heel nederig voelt, wat een immense prestatie.


We bezoeken 𝗢𝗺𝗮𝗵𝗮 𝗕𝗲𝗮𝗰𝗵 vandaag op twee verschillende plekken: een keer bij hoog tij en de tweede keer bij wat lager tij. Bij Omaha Beach D1 luisteren we naar het verhaal van ‘The Bedford Boys‘. In Company A van het 116de Infanterie Regiment van de 29ste Infanterie Divisie bevonden zich 34 mannen uit het kleine Amerikaanse stadje Bedford. Van deze groep stierven er 19 op 6 juni. Kun je je dat voorstellen? Zoveel jonge levens uit een plaats in één keer weg. Het boek ‘The Bedford Boys’ vertelt hun verhaal en wat voor een impact dat jaren- en jarenlang gehad heeft.

Next stop is het 𝗢𝘃𝗲𝗿𝗹𝗼𝗿𝗱 𝗠𝘂𝘀𝗲𝘂𝗺 en dat is echt de moeite waard. Mooi opgezette displays met levensechte poppen en authentiek én bijzonder materiaal.

Op 𝗖𝗼𝗹𝗹𝗲𝘃𝗶𝗹𝗹𝗲 𝘀𝘂𝗿 𝗠𝗲𝗿𝗲 𝗨𝗦 𝗖𝗲𝗺𝗲𝘁𝗲𝗿𝘆 liggen 9.388 Amerikaanse soldaten begraven. Het is een zeer indrukwekkende plek waar de rijen en rijen kruisen een verpletterende realiteit laten zien: de waanzin van oorlog … Te weten dat deze jongens huis en haard verlieten om voor de vrijheid van onze (over)grootouders en ouders en daarmee ook voor ons en de generaties na ons te vechten maakt schatplichtig.
Toen ik hier ooit eerder was mocht je tussen de eindeloze rijen met kruisen lopen, nu is dat in verband met onderhoud, niet mogelijk.


De Tuin der Vermisten telt 1. 533 namen. Af en toe zie je een rosetje dat laat zien dat een van de mannen achter eindelijk die namen geïdentificeerd is, maar het zijn er zo weinig. Het kerkhof zit vol met symboliek: de parasolbomen, de beelden, de sterren, de kelken, de steentjes in het cement en de dagelijkse rituelen die men hier houdt. Het is zó terecht en zo belangrijk. Een plek als deze maakt me verdrietig en boos tegelijk. Als we toch eens zouden leren van het verleden …

Voordat we de begraafplaats bezochten, dalen we van boven naar beneden af. Je weet dan dat de geallieerden niet alleen een enorm breed strand moesten oversteken, maar daarna ook nog een flinke klim de duinen in. Indrukwekkend en heel erg confronterend.
Beneden is het monument voor de medics te vinden dat in het getijdengebied geplaats is. Het is dan weer wel, dan weer niet te benaderen/te zien. Op de steen de namen van de medics die er aan land gekomen zijn. Bij een aantal staat een kruisje achter de naam, wat dat betekent mag duidelijk zijn.

Het Duitse geschut bij 𝗟𝗼𝗻𝗴𝘂𝗲𝘀 𝘀𝘂𝗿 𝗠𝗲𝗿𝗲 was gericht op Omaha Beach en op Gold Beach en daarmee van groot strategisch belang. Pas in mei 1944 was de batterij operationeel maar was deze (gelukkig) nog niet uitgerust met de zware kanonnen om echt verre doelen te kunnen raken. Op D-Day leverde de Longues-sur-Mer batterij een heftig duel met de geallieerde vloot en uiteindelijk namen Britse troepen de stelling over.


Arromanches is natuurlijk bekend om de kunstmatige haven die er is aangelegd. Logistiek is alles in tijden van oorlog en goede en continue bevoorrading van cruciaal belang. Hier is in 1944 ook de Prinses Irenebrigade aan land gekomen en ongeveer 70% van het materieel voor Operatie Market Garden is hier aan land gebracht. Tijdens eb kun je een aantal overblijfselen van de haven van dichtbij bekijken.

Wat een bijzonder intense en mooie dag was dit. En hoe mooi is het een reis als deze te maken met een gids die zoveel weet en met gelijkgestemde reisgenoten. We sluiten de dag af met een, opnieuw supersnel, diner in het hotel en borrelen die avond nog heerlijk na met een aantal reisgenoten.

Onze dag start met weer een reis zuidwaarts: de bestemming is Dead Man’s Corner en de D-Day Experience. Opnieuw zie ik de 3D-film en opnieuw ga ik de vluchtsimulator in. Dat laatste blijft een bijzondere en best pittige ervaring als je je voorstelt hoe het toen geweest moet zijn. Ik hoor vandaag dat Jim ‘PeeWee’ Martin  de eerste WWII-veteraan was die deze ervaring mee mocht maken. Hij bestempelde het als zeer accuraat. (PeeWee stierf op 12 september jongstleden. Hij werd 101, hoe toepasselijk voor iemand die in de 101ste Airborne Divisie vocht.) Wij maken dit 5 minuten mee in de wetenschap dat we veilig zijn, in 1944 duurde dit laatste deel van de vlucht naar Normandië ruim 30 minuten en was de situatie verre, verre van veilig.


Vooral ook de eerste helft van de briefing door ltc Robert Lee Wolverton vond ik trouwens bijzonder. Helaas kan ik zijn woorden zo snel niet onthouden en vind ik ze niet terug op internet (daar is wel het gebed te vinden dat hij uitspreekt) maar geloof me: ze maken indruk. Wolverton sterft een paar uur later, nog voordat hij grond raakt, door Duitse kogels …
Het huis Dead Man’s Corner staat op een zeer strategisch punt met goed zicht op de weg richting Carentan. Het huis ‘dankt’ zijn naam aan de Amerikaanse tank die er uitgeschakeld werd en het lichaam van 1e Luitenant Anderson dat nog dagen uit het wrak hing.

De volgende stop is Isigney sur Mere dat op 8 juni 1944 grotendeels vernietigd wordt ter voorbereiding op de aanval door Amerikaanse infanteristen. Het dorp wordt verdedigd door Oekraïnse soldaten onder Duits bevel. Midden in de nacht van 9 juni vallen de Amerikanen aan. Duitse sluipschutters zorgen voor veel vertraging en een beperkte tegenaanval door de Duitsers wordt ook afgeslagen: het dorp is bevrijd. Op de foto hieronder zie je foto uit de Tweede Wereldoorlog en linksboven het pand dat op die oude foto staat.


‘Gott has dat letzte Wort‘ staat er te lezen op het centrale punt van de Duitse begraafplaats in La Cambe. Hier liggen 21.160 Duitse soldaten begraven, allemaal gesneuveld tijdens de gevechten die op of na D-Day plaatsvonden. Lang niet iedere soldaat die hier ligt zal een nazi geweest zijn. Veel Duitse jongens werden gedwongen te gaan vechten. Het was dat of de kogel. Ik zie verschillende stenen met geboortedatums uit 1926. Soldaat Johann Klinger was geboren op 26 december 1926, hij stierf op 9 juni 1944. Over de waanzin van oorlog gesproken …

En ik denk maar weer eens aan wat Albert Schweitzer ooit zei: 𝘞𝘢𝘳 𝘤𝘦𝘮𝘦𝘵𝘦𝘳𝘪𝘦𝘴 𝘢𝘳𝘦 𝘵𝘩𝘦 𝘨𝘳𝘦𝘢𝘵𝘦𝘴𝘵 𝘤𝘰𝘮𝘮𝘶𝘯𝘪𝘤𝘢𝘵𝘰𝘳𝘴 𝘰𝘧 𝘱𝘦𝘢𝘤𝘦.
Bayeux War Cemetry is een Britse militaire begraafplaats met 4.642 graven en is daarmee de grootste Commonwealth begraafplaats van de Tweede Wereldoorlog in Frankrijk. ‘𝘏𝘦𝘳𝘰𝘦𝘴 𝘢𝘳𝘦 𝘯𝘰𝘵 𝘵𝘰 𝘣𝘦 𝘮𝘰𝘶𝘳𝘯𝘦𝘥, 𝘣𝘶𝘵 𝘳𝘦𝘮𝘦𝘮𝘣𝘦𝘳𝘦𝘥 𝘣𝘺 𝘵𝘩𝘦𝘪𝘳 𝘦𝘹𝘢𝘮𝘱𝘭𝘦’ las ik op een steen. Dat zal allemaal wel, maar intussen ligt daar wel een zoon, broer, vader en/of echtgenoot begraven. Over de waanzin van oorlog gesproken …



In Bayeux bezoeken we het Museum Battle of Normandy. Ik kan er veel over schrijven maar val zo langzamerhand in herhaling. En hoe belangrijk ik het ook vind dat verhalen verteld worden beperk ik me tot een woord: onvergetelijk. Vooral de oude foto’s met burgers erop vind ik heel mooi.

En als je dan in Bayeux bent dan bezoek je uiteraard ook de machtige kathedraal. Ik steek er een kaarsje aan. Zou het helpen?

We rijden terug richting 𝗖𝗮𝗲𝗻 waar in 1944 een bloedige en langdurige veldslag plaatsvind tussen de geallieerden en de Duitsers. De winnaar is bekend maar dit was ten koste van heel, heel veel. In plaats van één dag duurde het voor de geallieerden zes weken om de stad in te nemen. Het was een tragische overwinning met een verschrikkelijk hoge prijs: 30.000 omgekomen geallieerde soldaten, 3.000 gedode burgers en 80% van de stad was verwoest. De wederopbouw van Caen duurde tot 1963. Ik kan niet anders dan denken aan Oekraïne als ik zulke verhalen hoor. En waarvoor?

We sluiten de dag af in Caen met heerlijk Vietnamees eten!

En ik vergeet deze reis ook nooit meer. Wat een mooie reis, wat een boel dingen gezien en geleerd en wat een fijn gezelschap!

Eerste stop de Pegasusbrug. Bovenste foto de brug die nu over het kanaal bij Caen ligt. Op de onderste foto de originele brug die nu in het museum ligt.


Op weg naar ons eindpunt Caen bezoeken we 𝗥𝗮𝗻𝘃𝗶𝗹𝗹𝗲 𝗪𝗮𝗿 𝗖𝗲𝗺𝗲𝘁𝗲𝗿𝘆 waar 2.565 militaire, voornamelijk Britse, graven liggen. Er liggen 90 onbekende soldaten begraven en ruim 300 Duitse soldaten.

Luitenant Dan Brotheridge sneuvelde bij de verovering van de Bénouvillebrug, daarmee is hij de eerste Britse militair die op D -Day om het leven kwam.

Hier ligt ook de 19 jarige soldaat Emile Servais Corteil begraven met zijn ‘parahond’ Glenn. Emile en Glenn kwamen om door eigen vuur, feiten die pas recent (in verband met het openbaar worden can archieven) bekend geworden zijn.

We verblijven vier nachten in een hotel in Caen. Het is geen heel bijzonder hotel, maar meer dan prima. Onze eerste avond daar eten we er ook. Dat gaat met razende spoed. In amper 50 minuten eten we een voor-, hoofd- en nagerecht op. Maar het is prima en ik blijf die avond op mijn kamer.

De tweede dag brengt ons naar de welbekende kerk van Saint Mère Eglise waar parachutist John Steele aan de kerktoren belandde. Dat hij in feite aan de andere kant van de toren hing, maar dat het voor toeristische doeleinden beter uitkwam dat hij aan de kant waar zijn pop nu hangt doet even niet ter sprake.

Heel erg mooi vond ik het Airborne Museum in Saint Mère Elise. Mocht je er ooit komen, gaan! Erg informatief en heel modern opgezet.

Vervolgens gaat het naar 𝗟𝗮 𝗙𝗶𝗲𝗿𝗲 waar gedurende een aantal dagen hevig gevochten is. Het is imponerend om écht op dit soort plekken te staan en de verhalen te horen.

Nog imponerender is het verhaal van soldaat 𝗖𝗵𝗮𝗿𝗹𝗲𝘀 𝗡. 𝗗𝗲𝗚𝗹𝗼𝗽𝗽𝗲𝗿 die ten koste van zijn eigen leven een bijzonder belangrijke doorbraak forceerde. Het bezorgde hem, postuum, de Medal of Honor op. Maar ja …

We gaan verder naar 𝗕𝗮𝘁𝘁𝗲𝗿𝗶𝗲 𝗔𝘇𝗲𝘃𝗶𝗹𝗹𝗲 van waaruit de Duitsers Utah Beach konden beschieten. Bizar hoe oorlog werkt, maar tegelijk ook machtig interessant om al die informatie te horen, hoe dingen aangepakt werden er cetera. Onze gids geeft een heleboel informatie over hoe een batterij werkt en dat is dan ook meteen de reden waarom ik zo van dit soort reizen houd: de ongelooflijke hoeveelheid informatie die je krijgt en het feit dat je de meest bijzondere plekken ziet.

En tja 𝗨𝘁𝗮𝗵 𝗕𝗲𝗮𝗰𝗵: alleen al daar staan en je voor proberen te stellen hoe dat geweest moet zijn … de offers die er gebracht zijn voor onze vrijheid.
We stoppen héél kort (in verband met een heel heftige regenbui) bij het monument ter nagedachtenis aan 𝗗𝗶𝗰𝗸 𝗪𝗶𝗻𝘁𝗲𝗿𝘀. Ik las een aantal boeken over zijn leven en keek, net als heel veel mensen, natuurlijk gefascineerd naar ‘Band of Brothers’.

Heel even zijn we in 𝗦𝗮𝗶𝗻𝘁 𝗠𝗮𝗿𝗶𝗲 𝗱𝘂 𝗠𝗼𝗻𝘁 maar daarna gaan we naar het mooie kerkje van 𝗔𝗻𝗴𝗼𝘃𝗶𝗹𝗹𝗲-𝗮𝘂-𝗣𝗹𝗮𝗶𝗻 waar het indrukwekkende verhaal van Robert Wright en Kenneth Moore verteld wordt. In het kerkje verzorgden zij 80 gewonde Amerikaanse en Duitse soldaten.

Het verhaal van ltc Robert G. Cole (ook een ontvanger van de Medal of Honor) en 𝗣𝘂𝗿𝗽𝗹𝗲 𝗛𝗲𝗮𝗿𝘁 𝗟𝗮𝗻𝗲 kan niet bij genoeg mensen bekend zijn. Wat een dramatische gebeurtenis en, tegelijk ook, wat een heldenmoed. Cole sneuvelde helaas tijdens Operatie Market Garden in Best.

En dan, natuurlijk, 𝗖𝗮𝗿𝗲𝗻𝘁𝗮𝗻. Waarmee ik, werktechnisch, een warm band ontwikkelde in de laatste jaren, een plaats die ik koester. Wat een geschiedenis heeft deze plaats te vertellen! Hoe bijzonder dat de burgemeester en loco de tijd nemen om ons te ontmoeten en dat we in de gelegenheid worden gesteld om ons respect te betuigen aan onze gezamenlijke bevrijders van toen. Maar daarvan deel ik geen foto’s want dan moet het hele logje achter een slotje. 😉

Tenslotte sluiten we de dag af met een fijn etentje bij Oncle Scott’s in Carentan waar we, opnieuw in een noodtempo, onze maaltijd nuttigen.

Binnenkort deel twee!